Głównym czynnikiem różnicującym jest charakter popytu. Rodzaje:
- Popyt negatywny nie mający uzasadnienia społecznego i ekonomicznego i jest to stan, gdy na dużej części rynku produkt nie jest akceptowany. Przyczyny: Niechęć do konsumpcji ze względów zwyczajowych, religijnych np. konina, baranina.Wtedy ma zastosowanie MARKETING PRZEKONUJĄCY czyli przekonuje istniejące opory. Jest on kosztowny, wymaga uporu i czasu, konsekwencji i trafnego argumentowania.
- Popyt negatywny uzasadniony społecznie i ekonomicznie. Jest to stan, gdy największe segmenty rynku nie akceptują danego produktu, opierając się na przesłankach racjonalnych – najczęściej jakości – i wtedy ma zastosowanie marketing zmieniający strukturę podaży.
- Brak popytu czyli nie zgłaszanie zapotrzebowania na dany produkt lub obojętność w stosunku do niego, wtedy ma zastosowanie marketing pobudzający. Marketing pobudzający może przybrać 3 formy: przybliżenie produktu do konsumenta i pobudzenie jego potrzeb, oddziaływanie na otoczenie czyli mają tutaj wpływ czynniki zewnętrzne. Lepsza lokalizacja przestrzenna produktów stanowiących przedmiot dystrybucji w celu ułatwienia ich nabywania.
- Popyt potencjalny (wyczerpujący) czyli konsumenci i inni nabywcy oczekują na pojawienie się na rynku dobra lub usługi mogącej zaspokoić już istniejące potrzeby, których dotychczas nie zaspokojono. Stosuje się wtedy marketing rozwojowy skierowany na producentów. Celem jest wyprodukowanie produktów zapełniających niszę rynkową. Polega on na rozwoju badań i wspieraniu produkcji.
- Popyt nowy – istnieje wtedy, gdy konsument po raz pierwszy nabywa produkt lub usługę. Stosuje się wtedy marketing rozwojowy skierowany na nabywcę.
- Obniżenie się popytu – wynika z małej aktywności w zakresie marketingu lub obniżeniu się dochodów nabywców. Celem marketingu jest odnowa popytu, jego pobudzenie czyli remarketing. Można to osiągnąć podkreślając nieznane dotąd zalety towaru.
- Popyt nieregularny – pojawia się krótkotrwałymi wahnięciami nieskoordynowanymi ze zmianami podaży. Powoduje konieczność działania mechanizmów marketingowych, których celem jest synchronizacja popytu i podaży. Marketing synchronizacyjny – np. wyprzedaż posezonowa lub przedłużenie okresu turystycznego. Marketing zachowawczy – znajduje zastosowanie przy popycie zaspokojonym.
- Popyt niezaspokojony o charakterze przejściowym – występuje w sytuacji okresowej przewagi popytu nad podażą. Wtedy należy obniżyć popyt co nazywamy marketingiem obniżającym zwanym też demarketingiem.
- Popyt niezaspokojony o trwałym charakterze – występuje wtedy, gdy nadwyżka popytu nad podażą utrzymuje się i wynika z niedorozwoju produkcji.
- Popyt szkodliwy występuje wtedy gdy zaspokojenie istniejącego popytu jest niewskazane ze względów społecznych. Stosuje się marketing przeciwdziałający np. informacje o szkodliwości tytoniu i alkoholu.
Sferowe kryteria podziału marketingu:
Produkcyjny, handlowy, usługowy. Wyróżniamy też marketing krajowy i międzynarodowy jak również marketing sprzedaży czyli zbytu oraz marketing kupna czyli zaopatrzenia. Tutaj podkreślić należy, że niezależnie od marketingu zawsze jego celem jest przystosowanie się do rynku i służenie klientowi.
Zachowanie się konsumentów na rynku gospodarstw domowych. (coś nie tak chyba) Najważniejsze jest służenie klientowi dlatego też bada się charakterystykę zachowań. Z ekonomicznego punktu widzenia przez zasady zachowania się konsumentów na rynku rozumie się podział przed konsumentów ograniczonych dochodów pomiędzy różnorodne dostępne dla nich dobra i usługi.
Teoria konsumpcji przewiduje niżej podane zachowania konsumentów:
- Konsument chce tak wydatkować swoje środki finansowe by końcowe użyteczności wszystkich zakupionych dóbr i usług pozostawały w tych samych proporcjach co wzajemnie relacje cen tych dóbr i usług.
- Spadek ceny produktu powoduje zwiększenie a wzrost ceny zmniejszenie konsumpcji.
- Wzrost realnego dochpodu powoduje zwiększenie a jego spadek zmniejszenie konsumpcji.
Użyteczność krańcowa oznacza stopień usatysfakcjonowania konsumenta z osiągniętego stanu posiadania czyli konsumpcja i stanowi ona podstawę oceny zachowania się konsumenta na rynku. Nie wyjaśnia ona jednak motywów ich postępowania. Na decyzję zakupu obok czynników ekonomicznych, tj. dochodów realnych, wpływają liczne czynniki pozaekonomiczne np. gusty, moda, chęć przewodnictwa, wyróżnienia się. Wpływ tych czynników szczególnie ujawnia się w postępowaniu konsumentów w odniesieniu do dóbr indywidualnych zaspakajających potrzeby osobiste. W sytuacji poszerzenia asortymentu towarów w ofercie rynkowej rośnie znaczenie powiązań substytucyjnych i komplementarnych pomiędzy dwoma towarami a konsumenci stają się bardziej podatni na motywacje. Decyzje konsumentów zależą w dużej mierze od czynników psychologicznych tj. moda, chęć podobania się, przodowania. Również osobowość konsumenta określa jego postawę wobec oferowanych produktów. Konsument jest przy tym podatny na nieracjonalne postępowanie z ekonomicznego punktu widzenia i decyzje konsumenta dotyczące zakupu dokonuje się pod wpływem impulsu. . Często zakup dokonywany jest pod presją sprzedawców i różnorodnych organizacji. Suwerenność konsumentów w zakresie decyzji zakupu jest w rzeczywistości ograniczona. W sytuacji rynku sprzedawcy czyli producenta w których popyt przewyższa podaż ma miejsce często nieużyteczność zakupów co wynika z sytuacji rynkowej tj. niedoborów towarów i usług na rynku. Często dochodzi do nieprzemyślanych zakupów towarów substytucyjnych, znacznie gorszych od pożądanych.